که از آن جمله می توان از «محمد بن صالح» (از نوادگان امام مجتبی عليه‌السلام) و «محمدبن جعفر» (یکی از مبلغان حسن بن زید که در طبرستان قیام کرده بود) ، نام برد. (۱)

۲. او در سال ۲۳۶ قمری دستور داد آرامگاه سرور شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین عليه‌السلام وبناهای اطراف آن ویران (۲) وزمین پیرامون آن کشت شود ونیز در اطراف آن پاسگاه هایی برقرار ساخت تا از زیارت آن حضرت جلوگیری کند. گویا هیچ یک از مسلمانان حاضر به تخریب قبر امام حسین عليه‌السلام نبوده است ، زیرا او این کار را توسط شخصی به نام «دیزج» انجام داد که یهودی الأصل بود. متوکل اعلام کرد : رفتن به زیارت حسین بن علی ممنوع است واگر کسی به زیارت او برود ، مجازات خواهد شد (۳). او می ترسید قبر امام حسین عليه‌السلام پایگاهی برضد او گردد ومبارزات وشهادت آن شهید بزرگوار الهام بخش حرکت وقیام مردم در برابر ستم های دربار خلافت شود. اما شیعیان ودوستداران سرور شهیدان در هیچ شرائطی از زیارت آن تربت پاک باز نایستادند وزائران ، انواع صدمه ها وشکنجه ها را تحمل می کردند وباز به زیارت می رفتند. پس از قتل متوکل دوباره شیعیان با همکاری علویان قبر آن حضرت را بازسازی کردند. (۴)

خراب کردن قبر امام حسین عليه‌السلام مسلمانان را به شدت خشمگین ساخت ، به طوری که مردم «بغداد» شعارهایی برضد متوکل بر در ودیوارها ومساجد می نوشتند وشعرای مبارز ومتعهد ، با سرودن اشعاری ، او را «هجو» می کردند. از جمله آن سروده ها ، شعری است که ترجمه آن به قرار زیر است :

«به خدا قسم اگر بنی امیه ، فرزند دختر پیامبرشان را به ستم کشتند ، اینک کسانی که از دودمان پدر او هستند (بنی عباس) جنایتی مانند جنایت

__________________

۱ ـ ابوالفرج اصفهانی ، مقاتل الطالبیین ، ص ۳۹۷ ۴۱۸.

۲ ـ قلقشندی ، همان ، ج ۱ ، ص ۲۳۱.

۳ ـ ابوالفرج اصفهانی ، همان کتاب ، ص ۳۹۵ ؛ مسعودی ، مروج الذهب ، ج ۴ ، ص ۵۱ ؛ سیوطی ، تاریخ الخلفاء ، ص ۳۴۷ ور.ک : الأمالی ، طوسی ، ص ۳۲۶ ۳۲۸.

۴ ـ ابوالفرج اصفهانی ، همان کتاب ، ص ۳۹۶ ؛ ور.ک : ابن اثیر ، الکامل فی التاریخ ، ج ۷ ، ص ۵۵.

۷۵۸۱