حلال می گردد ، وچون آفتاب غروب می کند بر او حرام می شود وچون وقت عشاء می شود بر او حلال می گردد ، وچون شب به نیمه می رسد بر او حرام می شود ، وبه هنگام طلوع فجر بر وی حلال می گردد؟ این چگونه زنی است وبا چه چیز حلال وحرام می شود؟

یحیی گفت : نه ، به خدا قسم من به پاسخ این پرسش راه نمی برم ، وسبب حرام وحلال شدن آن زن را نمی دانم ، اگر صلاح می دانید ، از جواب آن ما را مطّلع سازید.

ابوجعفر عليه‌السلام فرمود :

این زن ، کنیز مردی بوده است. در بامدادان ، مرد بیگانه ای به او نگاه می کند وآن نگاه حرام بود ، چون روز بالا می آید ، کنیز را از صاحبش می خرد وبر او حلال می شود ، چون ظهر می شود او را آزاد می کند وبر او حرام می گردد ، چون عصر فرا می رسد ، او را به حباله نکاح خود در می آورد وبر او حلال می شود ، به هنگام مغرب او را «ظِهار» می کند (۱) وبر او حرام می شود ، موقع عشا کفاره ظهار می دهد ومجدداً بر او حلال می شود چون نیمی از شب می گذرد او را طلاق می دهد وبر او حرام می شود وهنگام طلوع فجر رجوع می کند وزن بر او حلال می گردد. (۲)

__________________

۱ ـ ظِهار عبارت از این است که مردی به زن خود بگوید : پشت تو برای من یا نسبت به من ، مانند پشت مادرم یا خواهرم ، یا دخترم هست ، ودر این صورت باید کفاره ظِهار بدهد تا همسرش مجدداً براو حلال گردد. ظِهار پیش از اسلام در عهد جاهلیت نوعی طلاق حساب می شد وموجب حرمت ابدی می گشت ، ولی حکم آن در اسلام تغییر یافت وفقط موجب حرمت وکفاره (به شرحی که گفته شد) گردید.

۲ ـ مجلسی ، همان کتاب ، ص ۷۸ ؛ قزوینی ، همان کتاب ، ص ۱۷۵ ؛ شیخ مفید ، الإرشاد ، ص ۳۲۲ ؛ طبرسی ، همان کتاب ، ص ۲۴۷.

۷۵۸۱