خویش ، کوشش می کردند که محدثان وعلمای دینی را به دربار خود جذب کرده آنان را وادار سازند تا احادیثی را از زبان پیامبر اسلام یا صحابه بزرگ آن حضرت به نفع آنان جعل کنند وبدینوسیله زمینه ذهنی وفکری پذیرش حکومت آنان را در جامعه آماده سازند. (۱)

بر این اساس ، هدف خلفای اموی از جذب زهری ، استفاده از وجود وموقعیت دینی او بود. او نیز خود را کاملاً در اختیار آنان قرار داد وبه نفع آنان کتاب نوشت وحدیث جعل کرد واز این طریق به اهداف شوم آنان کمک فراوانی کرد. شخصی به نام «معمر» می گوید : ما خیال می کردیم از زهری احادیث بسیاری نقل کرده ایم ؛ تا آن که ولید (بن عبدالملک) کشته شد ، پس از کشته شدن او ، دفترهای زیادی را دیدیم که بر چهارپایان حمل واز خزینه های ولید خارج می شد ومی گفتند : این ، دانش زهری است. (۲) یعنی ، زهری آن قدر کتاب ودفتر برای ولید به خواسته او از حدیث پر کرده بود که وقتی خواستند آنها را از خزانه ولید خارج کنند ، ناچار بر چهارپایان حمل کردند!

خود زهری می گوید : در آغاز ، ما از نگارش دانش ناخشنود بودیم تا آن که امیران وحکم رانان ، ما را وادار به نوشتن آن نمودند (تا به صورت کتاب درآید) ، سپس ما چنین اندیشیدیم که هیچ مسلمانی را از این کار منع نکنند (وعلم ودانش نوشته شود). (۳)

«ابن کثیر» می نویسد : کسی که زهری را وادار به نوشتن حدیث کرد ، هشام بن عبدالملک بود ، واز آن روز که زهری کتاب نوشت ، مردم نیز شروع به نوشتن احادیث کردند. (۴)

__________________

۱ ـ (آیت الله) خامنه ای ، سید علی ، پژوهشی در زندگی امام سجاد ، ص ۵۶.

۲ ـ ابن کثیر ، همان مأخذ ، ج ۹ ، ص ۳۴۶ ؛ ابن سعد ، همان مأخذ ، ج ۲ ، ص ۳۸۹ ؛ شمس الدین ذهبی ، تذکره الحفاظ ، ج ۱ ، ص ۱۱۲.

۳ ـ ابن سعد ، همان مأخذ ، ج ۲ ، ص ۳۸۹ ؛ ابن کثیر ، همان مأخذ ، ج ۹ ، ص ۳۴۱.

۴ ـ ابن کثیر ، همان مأخذ ، ج ۹ ، ص ۳۴۱.

۷۵۸۱