و آسايش آخرت هم خواهد بود و شايد دفن کردن سيم و زر و گوهرهاى گرانبها و حتّى موادّ غذائى همراه مردگان، ناشى از چنين پندارى بوده است.

قرآن کريم، تأکيد مى‌کند که نه مال و فرزند به خودى خود (و صرف نظر از رفتار مربوط به آنها) موجب تقرّب به خداى متعال مى‌شود(١) و نه در جهان آخرت، سودى به کسى(٢) مى‌بخشد، و اساساً اين گونه روابط و اسباب دنيوى گسسته مى‌شود(٣) و هر کسى داراييها و متعلّقات خود را رها مى‌کند(٤) و تک و تنها به سوى خداى متعال، محشور مى‌گردد(٥) و فقط روابط معنوى الهى، پايدار مى‌ماند و به همين جهت، مؤمنانى که با همسران و فرزندان و بستگانشان پيوندهاى ايمانى دارند در بهشت با هم خواهند بود(٦).

حاصل آنکه: رابطه بين دنيا آخرت از قبيل رابطه بين پديده هاى دنيا با يکديگر نيست و چنان نيست که هر کسى در دنيا نيرومندتر و زيباتر و شادتر و بهره مندتر باشد در آخرت هم همانگونه محشور شود و گرنه مى‌بايست فرعونها و قارونها سعادت اخروى بيشترى داشته باشند بلکه چه بسا کسانى که در دنيا ناتوان و رنجور و تهيدست باشند ولى در اثر انجام وظايف الهى، سالم و زيبا و نيرومند، محشور و از نعمتهاى ابدى برخوردار گردند.

بعضى از ناآگاهان چنين پنداشته‌اند که مفاد آيه شريفه «وَ مَنْ كانَ فِي هذِهِ أَعْمى فَهُوَ فِي الْآخِرَةِ أَعْمى وَ أَضَلُّ سَبِيلاً»(٧).

اين است که سلامت و بهره منديهاى دنيا، رابطه مستقيم با سلامت و بهره منديهاى آخرت دارد، غافل از آنکه: منظور از «کورى» در اين آيه، کورى ظاهرى نيست بلکه مقصود، کوردلى است چنانکه در آيه ديگرى مى‌فرمايد:

«فَإِنَّها لا تَعْمَى الْأَبْصارُ وَ لكِنْ تَعْمَى الْقُلُوبُ الَّتِي فِي الصُّدُورِ»(٨).

همانا چشمها نابينا نمى‌شود بلکه دلهايى که در سينه هاست نابينا مى‌شود.

__________________

١. سبأ / ٣٧.

٢. شعراء / ٨٨، لقمان / ٣٣، آل عمران / ١٠، ١١٦، مجادله / ١٧.

٣. بقره / ١٦٦، مؤمنون / ١٠١.

٤. انعام / ٩٤.

٥. مريم / ٨٠، ٩٥.

٦. رعد / ٢٣، غافر / ٨، طور / ٢١.

٧. اسراء / ٧٢. (کسى که در دنيا کور باشد در آخرت هم کور و گمراه‌تر خواهد بود).

٨.حج / ٤٦.

۵۱۱۳