ديگران لازم خواهد بود(١). و روشن است که چنين نظرهايى تا چه حدّ مى‌تواند راه را براى سوء استفاده زورمندان و جبّاران و حيله گران، باز کند و موجبات پراکندگى و انحطاط مسلمانان را فراهم آورد.

در حقيقت، اهل سنّت با پذيرفتن مشروعيت امامت بدون نصب الهى، نخستين پايه تفکيک دين از سياست را نهاده‌اند و به عقيده شيعيان، همين امر، بزرگترين نقطه انحراف از مسير صحيح اسلام راستين و پرستش خدال متعال، در همه ابعاد و شئون زندگى است و نيز خاستگاه هزاران انحراف ديگرى است که از زمان رحلت پيامبر اکرم(ص) در ميان مسلمانان، رخ داده يا خواهد داد.

از اينروى، ضرورت دارد که شخص مسلمان، اين موضوع را با کمال جدّيت و دور از هرگونه تقليد و تعصّب، مورد تحقيق و بررسى قرار دهد(٢) و مذهب حق را تشخيص داده با تمام توان، از آن حمايت کند.

ناگفته پيدا است که بايد مصلحت کلى جهان اسلام را در نظر گرفت و از فراهم کردن زمينه براى بهره بردارى دشمنان اسلام از اختلاف و رويارويى طرفداران مذاهب مختلف، دورى جست و نبايد کارى کرد که موجب بروز شکاف در صفوف مسلمانان شود و نتيجه‌اى جز ضعف جامعه اسلامى نخواهد داشت. ولى از سوى ديگر، نبايد حفظ وحدت و هماهنگى مسلمانان، مانع از تحقيق و تلاش در راه شناختن مذهب حق و ايجاد جوّ سالم براى بررسى مسائل امامت گردد مسائلى که حل صحيح آنها تأثير بسزايى در سرنوشت مسلمانان و سعادت دنيا و آخرت آنان دارد.

__________________

١. ر. ک: الاحکام السلطانيّه از ابويعلى، و ترجمه «السواد الاعظم» از ابوالقاسم سمرقندى، ص ٤٠-٤٢.

٢. خوشبختانه دانشمندان بزرگ در اين زمينه هزاران کتاب به زبانهاى مختلف و با شيوه هاى گوناگون نوشته و راه تحقيق را کاملا بر روى جويندگان حق و حقيقت گشوده‌اند و براى نمونه مى‌توان از اين کتابها ياد کرد: عبقات الانوار، الغدير، دلائل الصدق، غاية المرام، و اثباة الهداة.

و به کسانى که فرصت زيادى براى مطالعه ندارند سفارش مى‌کنيم که کتاب «المراجعات» که مجموعه‌اى از مکاتبات بين دو نفر علماء شيعه و سنّى است و کتاب «اصل الشيعة و اصولها» که هر دو به زبان فارسى نيز ترجمه شده را مطالعه کنند.

۵۱۱۳