مى کند بهترين و ارزنده ترين آنها را تشخيص دهد و آنرا برگزيند. ولى گاهى در اثر نارسايى دانش، در ارزيابى و تشخيص بهتر، اشتباه مى‌کند يا غفلت از امر برتر يا عادت و انس به امر پست تر، موجب سوء گزينش مى‌شود و مجالى براى انديشه صحيح و انتخاب اصلح، باقى نمى‌ماند.
پس هر قدر انسان، حقايق را بهتر بشناسد و نسبت به آنها آگاهى و توجه بيشتر و زنده‌تر و پايدارترى داشته باشد و نيز اراده نيرومندترى بر مهار کردن تمايلات و هيجانات درونيش داشته باشد حسن انتخاب بيشترى خواهد داشت و از لغزشها و کجرويها بيشتر در امان خواهد بود.
و به همين جهت است که افراد مستعد با برخوردارى از دانش و بينش لازم و بهره مندى از تربيت صحيح، مراتب مختلفى را از کمال و فضيلت بدست مى‌آورند تا آنجا که به مرز عصمت، نزديک مى‌شوند و حتى خيال گناه و کار زشت را هم در سر نمى‌پرورانند چنانکه هيچ فرد عاقلى به فکر نوشيدن داروهاى سمى و کشنده يا خوردن مواد پليد و گنديده نمى‌افتد.
اکنون اگر فرض کنيم که استعداد فردى براى شناختن حقايق در نهايت شدت باشد و نيز صفاى روح دلش در حد اعلا باشد و به تعبير قرآن کريم همانند روغن زيتون خالص و زلال و آماده احتراقى باشد که گويى خودبخود و بدون نياز به تماس با آتشى در حال شعله ور شدن است. «يَكادُ زَيْتُها يُضِيءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نار» و بخاطر همين استعداد قوى و صفاى ذاتى، تحت تربيت الهى قرار گيرد و بوسيله روح القدس تأييد شود چنين فردى با سرعت غيرقابل وصفى مدارج کمال را طى خواهد کرد و ره صد ساله را يک شبه خواهد پيمود و حتى در دوران طفوليّت بلکه در شکم مادر هم بر ديگران برترى خواهد يافت. براى چنين فردى، بدى و زشتى همه گناهان همانقدر روشن است که زيان نوشيدن زهر، و زشتى اشياء پليد و آلوده براى ديگران، و همانگونه که اجتناب افراد عادى از چنين کارهايى جنبه جبرى ندارد اجتناب معصوم از گناهان هم به هيچ وجه منافاتى با اختيار وى نخواهد داشت.
