معنای: وَمَا تَشَاءُونَ إِلَّا أَنْ يَشَاءَ اللَّـهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ «شما نمی خواهيد و اراده نمی کنيد جز آنکه خدا بخواهد» (١) يعنی اراده شما خواست خداوند است نه اينکه عمل شما خواست و اراده خداوند باشد. (٢)
اشاعره با تکيه نادرست بر توحيد افعالی قائل به جبر شده و عدل خداوند را زير سوال بردند و معتزله قائل به استقلال مطلق انسان شدند (تفويض) و عملا توحيد افعالی را مورد انکار قرار داده و دچار شرک افعالی شدند ولی شيعه به پيروی از امامان معصومش راهی را در پيش گرفت که از افراط و تفريط دور است اين راه همانست که در روايات و احاديث اهل بيت علیهم‌السلام به امر بين الامرين تعبير شده است.
احاديث معصومين در مذهب اختيار
احمد بن محمد می گويد به امام رضا عليه‌السلام عرض کردم: بعضی اصحاب ما قائل به جبر و بعضی قائل به استطاعت (تفويض) هستند حضرت فرمود:
بنويس: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، قَالَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ عليهما‌السلام: قَالَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ: يَا ابْنَ آدَمَ، بِمَشِيئَتِي كُنْتَ أَنْتَ الَّذِي تَشَاءُ، وَ بِقُوَّتِي أَدَّيْتَ إِلَيَّ فَرَائِضِي، وَ بِنِعْمَتِي قَوِيتَ عَلى مَعْصِيَتِي؛ جَعَلْتُكَ سَمِيعاً بَصِيراً «ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ وَ ما أَصابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ»، وَ ذلِكَ أَنِّي أَوْلى بِحَسَنَاتِكَ مِنْكَ، وَ أَنْتَ أَوْلى بِسَيِّئَاتِكَ مِنِّي، وَ ذلِكَ أَنِّي لَاأُسْأَلُ عَمَّا أَفْعَلُ وَ هُمْ يُسْأَلُونَ، قَدْ نَظَمْتُ لَكَ كُلَّ شَيْءٍ تُرِيد «علی بن الحسين عليه‌السلام فرمود خدای عزوجل فرمود: ای فرزند آدم به خواست من، تو اراده می کنی و به قوه و قدرت من واجبات مرا انجام می دهی و با نعمت من بر
__________________
(١) سوره تکوير، آيه آخر.
(٢) گمشده شما، محمد يزدی.
