سستی و تنبلی و ترک تلاش و کوشش است، بسياری از بيمارها ناشی از شکم پرستی و هوای نفس است، بی نظميها هميشه عامل بدبختی بوده و اختلاف و پراکندگی هميشه مصيبت زا و بدبختی آفرين است و عجب اين است که بسياری از مردم اين روابط علت و معلولی را فراموش کرده و همه را به حساب دستگاه آفرينش می گذارند، علاوه بر اينها بسياری از نقصها و کمبودها، از قبيل ناقص الخلقه بودن (کور، کر و لال، فلج شدن) بعضی از نوزادان در اثر سهل انگاری پدر و مادر و مراعات نکردن دستورات شرع و امور بهداشتی است، گرچه کودک بی تقصير است ولی اين اثر طبيعی ظلم و جهل پدر و مادر است، (خوشبختانه از پيشوايان معصوم علیهم‌السلام دستوراتی برای جلوگيری از نقصها رسيده، حتی برای خوش استعداد شدن و يا زيبايی نوزاد دستوراتی فرموده اند).

طبيعی است اگر والدين اين دستورات را مراعات نکنند مسئول نواقص خواهند بودن و هيچ يک از اينها را نمی شود به حساب کار خداوند گذاشت بلکه همه اينها مصائب خود ساخته است که انسان برای خودش يا ديگران فراهم ساخته است، قرآن در اين رابطه می فرمايد: مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّـهِ وَمَا أَصَابَكَ مِنْ سَيِّئَةٍ فَمِنْ نَفْسِكَ «آنچه از حسنات (خوبيها و پيروزيها) به تو می رسد از ناحيه خداوند است و آنچه از بديها (ناراحتيها و شکستها) دامنگير تو می شود از ناحيه خود تو است».(١) در جای ديگر می فرمايد: ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ «فساد در خشکی و دريا به خاطر کارهايی که مردم انجام می دهند آشکار شده خداوند می خواهد نتيجه بعضی

__________________

(١) سوره نساء، آيه ٧٩.