درس دهم
در يک جمله می توان گفت منظور از صفات سلبيه اين است که خداوند از هر گونه عيب و نقصی و عوارض و صفات ممکنات پاک و منزه است، ولی قسمتهای مهمی از اين صفات مورد بررسی قرار گرفته از جمله اينکه او مرکب نيست، جسم ندارد، قابل رويت نمی باشد، مکان و زمان و محل و جهت برای او نيست، از هر گونه نياز و احتياج مبرا است، هرگز ذات او محل حوادث و عوارض و تغيير و دگرگونی نمی باشد، و صفات خداوند عين ذات اوست و زائد بر ذاتش نيست.
امير المومنين عليه‌السلام در آغاز خطبه ای می فرمايد: لَا يَشْغَلُهُ شَأْنٌ وَ لَا يُغَيِّرُهُ زَمَانٌ وَ لَا يَحْوِيهِ مَكَانٌ وَ لَا يَصِفُهُ لِسَانٌ «هيچ چيزی او را به خود مشغول نمی دارد و گذتشت زمان در او دگرگونی ايجاد نمی کند هيچ مکانی او را در بر نمی گيرد و هيچ زبانی را يارای توصيفش نيست».(١)
در حديث ديگری از امام صادق عليه‌السلام آمده است که فرمود: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى لَا يُوصَفُ بِزَمَانٍ وَ لَا مَكَانٍ وَ لَا حَرَكَةٍ وَ لَا انْتِقَالٍ وَ لَا سُكُونٍ بَلْ هُوَ خَالِقُ الزَّمَانِ وَ الْمَكَانِ وَ الْحَرَكَةِ وَ السُّكُونِ وَ الِانْتِقَالِ تَعَالَى عَمَّا يَقُولُ الظَّالِمُونَ عُلُوّاً كَبِيرا «خداوند توصيف به زمان و مکان و حرکت و انتقال و سکون
__________________
(١) نهج البلاغه، خطبه ١٧٨.
