مسرور است).(١)

٦ ـ احساس خشنودی خداوند: لذت درک رضای محبوب از بزرگترين لذتهای معنوی است در آيه ١٥ سوره آل عمران بعد از ذکر باغهای سرسبز بهشتی و همسران پاکيزه می فرمايد: وَرِضْوَ‌ٰنٌ مِّنَ ٱللَّهِ (خشنودی خداوند) رَضِيَ اللَّـهُ عَنهُم وَرَضوا عَنهُ ذٰلِكَ الفَوزُ العَظيمُ (هم خداوند از آنها خشنود است و هم آنها از خداوند، اين است رستگاری بزرگ). (٢)

٧ ـ ابديت و جاودانگی نعمتهای بهشتی: هميشه ترس و نگرانی از زوال و نيستی است اما بهشت و نعمتهايش جاودانه است هرگز ترس زوال نيست و اين ارزش فوق العاده ای است أُكُلُها دائِمٌ وَظِلُّها (ميوه ها و خوردنيها و سايه اش هميشگی است). (٣)

٨ ـ آنچه در تصور نمی گنجد: فَلا تَعلَمُ نَفسٌ ما أُخفِيَ لَهُم مِن قُرَّةِ أَعيُنٍ (هيچکس نمی داند چه پاداشهايی که موجب روشنی چشمها است برای آنها نهفته شده است) و به قول پيغمبر اکرم صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم آنچه هيچ چشمی نديده و هيچ گوشی نشنيده و به هيچ قلبی خطور نکرده است در بهشت موجود می باشد. (٤)

دوزخ و دوزخيان

جهنم کانون قهر و غضب الهی است، عذابهای جهنم جسمانی و روحانی است و اگر کسی فقط به مجازاتهای روحی و معنوی تفسير کند

__________________

(١) سوره عبس، آيه ٣٩.

(٢) سوره مائده، آيه ١١٩.

(٣) سوره رعد، آيه ٣٥.

(٤) الميزان و مجمع البيان و ...

۲۳۷۱