ظلم چيست و غفران به چه معناست؟

رَبِّ إِنِّي ظَلَمْتُ نَفْسِي فَاغْفِرْ لِي «پروردگارا من به نفس خود ظلم کردم پس تو غفرانت را شامل من گردان».(١) از موارد ديگری که باز تصور شده قرآن نسبت گناه به انبياء داده اين آيه است، آيه مربوط به داستان حضرت موسی عليه‌السلام است که وقتی آن قبطی (همکار فرعون) را کشت چنين گفت: رب اني....

المنجد می نويسد: الظلم وضع الشيء في غير محله ظلم يعنی قرار دادن چيزی در غير موردش (عملی را در غير مورد انجام دادن) فرق نمی کند آن عمل صحيح باشد و در غير موردش انجام گيرد يا اينکه عمل خلاف و حرامی باشد پس هر ظلمی حرام نيست.

و المنجد در واژه غفر می نويسد: غفر الشيء غطاه و ستره «يعنی هنگامی غفر گفته می شود که چيزی را پوشانده و مخفی کرده باشند» بنابر اين معنای آيه چنين می شود که موسی می گويد: پروردگارا من با کشتن يکی از ياران فرعون عملی در غير مورد انجام دادم هر چند کشتن او بر من جايز بود اما الان موقعش نبود. فاغفرلي يعنی خداوند بر اين کار من پرده بپوشان تا دشمنان بر من ظفر نيابند پس هيچ گونه گناه و ظلم حرام به موسی نسبت داده نشده است.

حضرت رضا عليه‌السلام در جواب مامون که درباره آيه فوق و معنای ظلم از حضرت سوال کرده بود فرمودند: : إني وضعت نفسي غير موضعها بدخول هذه المدينة، فاغفر لي، أي استرني من أعدائك لئلا يظفروا بي فيقتلوني «يعنی

__________________

(١) سوره قصص، آيه ١٥.

۲۳۷۱