مىكرد بر تأنيث ، نون دلالت مىكرد هم بر جمع و هم بر تأنيث ، با وجود نون از تاء مستغنى شديم و تاء را حذف كرديم ضَرَبَنَ شد ، توالىِ اربع حركات شد و آن در كلام عرب سنگين بود لهذا باء را ساكن كرديم ضَرَبْنَ شد بر وزن فَعَلْنَ. ضاد فاء الفعل ، راء عين الفعل ، باء لام الفعل ، نون علامت جمع مؤنّث و هم ضمير فاعل و ضمير منفصلش ، هُنَّ است.
* * *
و آن شش كه مخاطب را بود : سه مذكّر را بود و سه مؤنّث را.
آن سه كه مذكّر را بود : ضَرَبْتَ ، ضَرَبْتُما ، ضَرَبْتُمْ.
ضَرَبْتَ : يعنى بزدى تو يك مرد حاضر در زمان گذشته ، صيغه مفرد مذكّر حاضر است از فعل ماضى صحيح و ثلاثى و مجرد و معلوم.
ضَرَبْتَ در اصل ضَرَبَ بود ( مفرد مذكّر مغايب بود ) خواستيم مفرد مخاطب مذكّر بنا كنيم ، تاىِ مفتوحه كه علامت مفرد مخاطب بود به او مُلْحَق ساختيم و لام الفعل را ساكن كرديم ، ضَرَبْتَ شد بر وزن فَعَلْتَ. ضاد فاء الفعل ، راء عين الفعل ، باء لام الفعل ، و تاء علامت مفرد مذكّر مخاطب و هم ضمير فاعل و ضمير منفصلش ، اَنْتَ است.
ضَرَبْتُما : يعنى بزديد شما دو مردان حاضر در زمان گذشته. صيغه تثنيه مذكّر حاضر است از فعل ماضى صحيح و ثلاثى و مجرد و معلوم.
ضَرَبْتُمَا در
اصل ضَرَبْتَ بود ، ( واحد بود ) خواستيم كه تثنيه بنا كنيم ، چون به تثنيه رسيديم دو بار مى بايست گفت ضَرَبْتَ ضَرَبْتَ ، زايد بر يكى را حذف كرديم ، عوض از محذوف ، الف كه علامت
