حَسْبُهُ إِنَّ اللَّـهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّـهُ لِكُلِّ شَيْءٍ قَدْرًا» (١).

وينبغي لطالب العلم أن يكون ذا همّة عالية لا يطمع في أموال الناس ، قال رسول الله ( صلّى الله عليه وآله ) : «إيّاك والطّمع فإنّه فقر حاضر» (٢) فلا يبخل بما عنده من المال بل ينفق على نفسه وعلى غيره ، قال رسول الله ( صلّى الله عليه وآله ) : «الناس كلّهم في الفقر مخافة للفقر» ، وكان في الزمان الأوّل يتعلّمون الحرفة ثم يتعلّمون العلم حتى لا يطمعون في أموال الناس ، وفي الحكمة : «من استغنى بمال الناس افتقر» والعالم إذا كان طامعاً لا يبقى له حرفة العلم ولا يقول بالحقّ.

وينبغي لطالب العلم أن يعدّ نفسه ويقدّر تقديراً في التكرار فإنّه

قرآن مجيد آيه ٣ ـ ١ سوره طلاق» و نيز سزاوار است كه طالب علم داراى همّتى بلند و عزّت نفس بوده و چشم طمع به اموال ديگران نبندد ، زيرا پيامبر اكرم فرموده است كه : از طمع بپرهيزيد زيرا طمع كننده فقير و نيازمند و طمع فقرى حاضر است ، و اگر مالى در اختيار دارد نسبت به آن بُخل نورزد بلكه هم خود از آن بهره گرفته و هم ديگران را بهره‌مند سازد ، پيامبر اكرم فرموده است كه : كسانى كه به خاطر ترس از فقر و نيازمندى بُخل مى ورزند ، در فقر و نيازمندى فرورفته و توجّه ندارند ، و در زمان سابق كه علم دامنه اش چندان وسيع نبوده است ، ابتدا به سراغ يادگيرى حرفه و كسبى مى رفتند و سپس به فراگيرى دانش مى پرداختند ، تا بدينوسيله از طمع و چشم داشت به اموال ديگران در امان باشند ، و دانشمند آزمند از راه علم منحرف شده و كلام حقّ بر زبانش جارى نمى شود ، و لازم است كه دانشجو نفس خود را براى تكرار ، آماده سازد و براى آن برنامه ريزى كرده و اندازه تعيين كند ، زيرا بدون آن ، دانش در

____________________________