این مکتب ، پیش درآمد ادبیات وشعر نو ، به ویژه «شعر آزاد» بود (١) ومبانی اخلاقی ومتعهّدانه ادبیاتو هنر را به لرزه در آورد. اِستِفان مالارمه ، پُل وِرلَن ، آرتور رِمبو ، وژول لافورگ از چهره های برجسته این مکتب بودند. شعر نو در ایران ، هم از لحاظ تطوّر زمانی وهم از حیث ویژگی های اخلاقی ، شدیداً تحت تأثیر همین هنرمندان وهمان مبانی است. البتّه به تدریج ، نو پردازانی نیز پای به صحنه نهادند که خود کوشیدند از این قیود رهایی یابند؛ ولی همچنان مبانی شعر نو در تسخیر همین عقاید است. رمزگرایی که از قرن نوزده آغاز گشته بود ، در قرن بیستم نیز ادامه یافت وهنرمندانی چون پل والری ، تی. اس. الیوت ، وهانری دورئیه را معرّفی کرد. ازسال ١٩١٠ ، «رمزگرایی نو» پدید آمد وقلمروی گسترده را پدیدار ساخت.

نُه. مکتب دادائیسم

این مکتب تحت تأثیر ویرانی های جنگ جهانی اوّل ، چند سالی ظهور کرد وآن گاه خاموش شد؛ ولی آثار آن بر چهره هنر وادبیات هنوز مشهود است. پیروان این مکتب ، شورشیانی آشفته حال وعصیان پیشه در برابر قواعد ادبی وهنری بودند که معمولا کلماتی مسخره را به نام اثر ادبی کنار هم می چیدند. آندره بِرتون ، لوئی آراگون ، پُل اِلوار ، وفیلیپ سوپو در زمره پیروان این مکتب هرج ومرج طلب بودند. آنان به هیچ امر ثابت وپایداری عقیده نداشتند ودین واخلاق را به بازی می گرفتند. سرانجام گروهی از همین کسان ، بر خویشتن نیز عصیان کردند ومکتب «فرا واقع گرایی» را بنیان نهادند.

ده. مکتب فرا واقع گرایی (= سور رئالیسم)

این مکتب بر ویرانه مکاتب پیشین بنا شد وبر پایه فلسفه بِرگسون وفروید استوار گشت. محصول کار صاحبان این مکتب نیز ابهام وهذیان ونفی سنّت ها است. مکتب مزبور در فرانسه ظهور یافت وبه همه جای اروپا وامریکا وافریقا سرایت کرد وبسیاری از مشاهیر جهان به آن گراییدند. متأسّفانه هنرمندان ایرانی ، همانند صادق هدایت ، نیز بسیار تحت تأثیر این مکتب بوده اند. فِدریکو گارسیا لورکا ، دیوید گاسکوین ، پُل اِلوار ، روبر دسنو ، وبِنژامین پره از چهره های این مکتبند.

__________________

١ ـ روشن است که هدف ، ریشه یابی است ونه مخالفت مطلق با شعر نو. این گونه از شعر ، به ویژه پس از انقلاب عظیم اسلامی ، نیز توانسته است در خدمت فرهنگ ودیانت وادب باشد.