٢٦ ـ دو بیتی (١)

شعری است مرکّب از چهار مصراع که مطلبی کلّی را بیان کند ومصراع های اوّل ، دوم ، وچهارم آن دارای یک قافیه باشند. در قافیه مصراع سوم ، شاعر آزاد است.

٢٧ ـ راوی (٢)

در لغت یعنی روایت کننده؛ ودر اصطلاح ادبیات ، بیان کننده وروایت کننده داستان است. راوی ، شخصیتی است که نویسنده ، حوادث داستان را از زبان او نقل می کند وبه طور کلّی یا اوّل شخص است یا سوم شخص. در روایت به شیوه اوّل شخص یا «من روایتی» ، داستان یا از زاویه دید شخصیت اصلی روایت می شود ویا از زاویه دید شخصیتی فرعی در داستان بازگو می گردد.

در روایت به شیوه سوم شخص نیز داستان یا از زبان ودیدگاه «دانای کل» ویا از زاویه دید «دانای کلّ محدود» نقل می شود.

٢٨ ـ رباعی (٣)

در اصطلاح شعر فارسی ، شکل خاصّی از دو بیتی است که مصراع های اوّل ، دوم ، وچهارم آن دارای قافیه یکسان باشند. از نظر وزن ، رباعی مرکّب از دوازده هجا است که تا هجای دهم ، دو هجای بلند ودو هجای کوتاه متناوباً در پی هم واقع می شوند وهجاهای یازدهم ودوازدهم بلند است تا با وزن «لاحول ولاقوّه الاّ باللّه» یکسان درآیند. معنی رباعی معمولاً در مصراع آخر تکمیل می شود.

٢٩ ـ رمان (٤)

واژه انگلیسیnovelاز کلمه ایتالیاییnovellaبه معنی «کوچک ونو» اقتباس شده است. امّا در دیگر زبان های اروپایی ، به جای کلمه ناول ، از واژه رمان استفاده می شود که از کلمه رمانس مشتق است. رمان در اصطلاح ، روایتی داستانی ونسبتاً طولانی است که شخصیت ها وحضورشان را در سازمان بندی مرتّبی از وقایع وصحنه ها تصویر کند. تعداد کلمات رمان از ٣٠ تا ٤٠ هزار کم تر نیست وحدّ اکثری برای طول آن وجود ندارد. هر رمان ، شرح ونقلی است از زندگی ودر برگیرنده عواملی چون کشمکش ، شخصیت ، عمل داستانی ، صحنه ، پیرنگ ، ودرونمایه است.

٣٠ ـ زاویه دید (٥)

زاویه در لغت به معنی محل وگوشه است وزاویه دید یعنی محل یا دریچه دیدن. در اصطلاح داستان ، زاویه دید به موقعیتی گفته می شود که نویسنده برای روایت داستان اتّخاذ می کند ودریچه ای است که پیش روی خواننده می گشاید تا او از آن دریچه ومجرای مخصوص ، حوادث داستان را ببیند وبخواند.

__________________

١ ـ quatrain.

٢ ـ narrator.

٣ ـ rubai

٤ ـ novel.

٥ ـ point of view ؛viewpoint.