کوتاه ، داستان بلند ، ورُمان یا نُووِل از گونه های مشهور ادبیات داستانی اند.

این گونه در ادبیات گذشته ما بسیار چشمنواز است. برخی نمونه های خوب ادبیات داستانی کهن ما از این قرارند : سیاست نامه از خواجه نظام المُلک طوسی ، عقل سرخ وآوازِ پَرِ جبرئیل از شهاب الدّین سُهروَردی ، مقامات حمیدی از حمیدالدّین بلخی ، تاریخ بیهقی از علی بن زید بیهقی ، مرزبان نامه از مرزبان پسر رستم پسر شروین ، اخلاق ناصری از خواجه نصیرالدّین توسی ، وسمک عیار از فرامرز پسر خداداد. (١)

در ادبیات معاصر ایران ، محمّدعلی جمال زاده ، جلال آل احمد ، رسول پرویزی ، وصادق هدایت نمونه هایی خوب از ادبیات داستانی را پدید آورده اند. البتّه کسانی چون هدایت ، گاه دین ستیزی یا مقابله با روحانیت را دستمایه آثار خود ساخته اند. لیکن از یاد نبرید که خواندن این آثار وآشنایی با فضا وسبک آنها می تواند به نویسنده متعهّد یاری رساند تا نه با تقلید ، بلکه با بهره گیری هوشمندانه ، خود به آفرینش داستان هایی در دفاع از ارزش های متعالی بپردازد.

پس از انقلاب اسلامی ، نمونه هایی عالی از ادبیات داستانی خلق شده اند که در پاسداشت ارزش های انقلاب ، دفاع مقدّس ، اعتقادات دینی ، میراث های ماندگار تاریخی ، والگوهای اخلاقی قابل توجّهند؛ آثاری از نویسندگانی همچون قاسمعلی فراست ، ابراهیم حسن بیگی ، رضا رهگذر ، سید مهدی شجاعی ، راضیه تُجّار ، محمّدرضا بایرامی ، داوود غفّار زادگان ، مظفّر سالاری ، حمید گروگان ، وحسین فتّاحی. امّا باید گفت که ما در این زمینه هنوز کم کاریم وباید تلاشی پرشور وهمه جانبه به کار گیریم تا به ویژه مخاطب جوان را که تشنه آثاری از این دست است از شرّ آثار زیانبار خودی وبیگانه برهانیم.

__________________

١ ـ امروز معمولاً گفته می شود که داستان باید مبتنی بر تخیل باشد. ما این پیش فرض را نپذیرفته واز این رو ، دایره را گسترده تر گرفته ایم.