درس سی وهفتم

پیشینه زبان فارسی وگونه های ادبی

نویسنده اگر با پیشینه زبان خود آشنا نباشد ، همانند درختی است که اندیشه بالیدن دارد ، امّا ریشه اش در آب است. هر نویسنده ای باید از اقلیم قلم ، چشم اندازی داشته باشد وگونه های ادبی زبان خویش را بشناسد. همچنین به ویژه برای آنها که می خواهند با جوانان سخن بگویند وبرای آنان بنویسند ، آشنایی با ادبیات معاصر ضرورت دارد. چه بسا استادان وفرهیختگانی که چون با زبان امروز آشنا نیستند ، نمی توانند پنجره ارتباط با مخاطب امروز را بگشایند.

پیشینه زبان فارسی

زبان ما پیشینه ای سه هزار ساله دارد. آغاز ترویج این زبان ، با تشکیل دولت «ماد» ها همراه بود. زبان فارسی مادها پایه زبان کُردی امروز است.

زبان های ایرانی جزء زبان های «هند وایرانی» اند که آنها ، خود ، شاخه ای از زبان های «هند واروپایی» به شمار می روند. فارسی باستان نخست در «پارس» رواج داشت وآن گاه به گوشه وکنار دولت ایران دامن گسترد.

زبان رسمی دوره های اشکانی وساسانی ، پهلویبوده وبخش عمده ادبیات فارسی میانه با خطّ پهلوی نگاشته می شده است. زبان پهلوی ٢٢ حرف داشته ودارای اصل «آرامی» بوده است.

زبان ما دارای سه دوره است :

یک. دوره باستانی : از روز نخست تا برافتادن دولت هخامنشی.

دو. دوره میانه : از آغاز دولت اشکانی تا طلوع خورشید اسلام در ایران.

سه. دوره جدید : از طلوع خورشید اسلام تاکنون.

زبان دوره باستانی ، خود ، شامل این چهار زبان بوده است : مادی ، سکایی ، اوستایی ، وفارسی باستان.

زبان دوره میانه دربر دارنده این زبان ها بوده است : پهلوی ، سُغدی ، تَخاری ، وخوارزمی.