درس سی وششم

ویرایش (*)

از گرفتاری های رایج نویسندگان امروز ، دست وپنجه نرم کردن با مسأله ویرایش است. بسیار پیش می آید که نویسنده ای اثری را به ناشری می سپارد وناشر نیز آن را به قلم ویراستار حواله می کند؛ آن گاه نویسنده که احساس می کند اثرش جرّاحی وسلاّخی شده ، بی حوصلگی نشان می دهد وگاه کار را به جدال می کشاند.

برای آن که این مشکل پیش نیاید ، تنها چاره این است که نویسنده بداند «ویرایش» چیست وچه راهکارهایی دارد. در این صورت ، سه فایده بزرگ را نصیب می بَرد : یکم این که ضرورت ویرایش را می فهمد؛ دوم این که درمی یابد کدام ویراستار برای ویرایش اثرش مناسب است ومی کوشد تا ناشر را مجاب سازد کارش را به همو بسپارد؛ وسوم این که در وضعیت خاص می تواند ویراستار آثار خود گردد. البتّه پیش تر هم توصیه کردیم که اگر ویراستار چیره دستی یافتید ، اثرتان را برای ویرایش به او بسپارید ، هر چند خود نیز اهل ویرایش باشید.

اینک نمایی از کار ویرایش را پیش چشمتان می آوریم؛ به این امید که هم آن فواید را نصیبتان گرداند وهم مشتاقان ویرایش تخصّصی را سرآغازی باشد برای رهپویی در این مسیر ، اگر خدا توفیق دهد.

واژه ویرایش

ویرایش یا ویراستن (١) واژه ای است بر جای مانده از فارسی میانه که خود ، ترکیبی است از دو بخش : پیشوند وی + بُنِ راست. پیشوند وی برای آفرینش این معانی به کار می رود : جدا از هم بودن ، کاری را دوباره انجام دادن. بُنِ راست هم یعنی نظم واستواری بخشیدن به چیزی یا کاری وآن را راست ساختن. با عنایت به معنی دوم پیشوند «وی» ، ویراستن یعنی «چیزی را دوباره نظم بخشیدن» یا «بازآرایی».

__________________

١ ـ منابع اصلی) میر شمس الدّین ادیب سلطانی : راهنمای آماده ساختن کتاب؛ محمّد جعفر یاحقّی و… : راهنمای نگارش وویرایش / ١٣٦ ١٣٩.

٢ ـ.to edit.