ه

«ه غیر ملفوظ یا بیان حرکت»

٤٢. کلمه ای که به «ه» غیر ملفوظ ختم شود ، در حالت اضافه «ی» نمی گیرد (١) ، بلکه علامتی شبیه همزه که در اصل «یای ناقص» است بالای آن قرار می گیرد :

بنویسیم

ننویسیم

سپیده سحر

سپیده ی سحر

حماسه بسیج

حماسه ی بسیج

کشته اشک

کشته ی اشک

٤٣. «ه» غیر ملفوظ هنگام چسبیدن به «ان» جمع یا «ی» اسم مصدری ، به صورت «گ» در می آید :

بنویسیم

ننویسیم

آزادگان

آزاده گان

ستارگان

ستاره گان

آزادگی

آزاده گی

بندگی

بنده گی

تذکّر :

توجّه داشته باشیم که «ه» ملفوظ در پایان بعضی کلمات را با «ه» غیر ملفوظ اشتباهنکنیم. «ه» ملفوظ در حالت اضافه «یای ناقص» نمی گیرد ودر پیوستن به انواع «ی» تغییر نمی کند :

بنویسیم

ننویسیم

فرمانده سپاه

فرمانده سپاه

گره کور

گره کور

فرماندهی

فرمانده ای

عذر موجّهی

عذر موجّه ای

گرهی

گره ای

سازماندهی

سازمانده ای

__________________

١ ـ در گذشته معمول بوده که این یاء را کامل می نوشته اند ، مثل «لاله ی باغ». از معاصران ، استاد احمد بهمنیار همین شیوه را می پسندید. حال نیز چندی است که این شیوه زنده شده است; امّا هنوز غلبه با شیوه ای است که در متن گفته ایم.

۳۹۱۱