از عابرين حق عبور مى گرفتند ؛ حتى روزى خود خليفه كه مى خواست از جسر عبور كند جلوش راگرفته حق العبور مطالبه كردند. (١)

يك مغنّى با خواندن دو بيتِ شهوت انگيز ، امين خليفه عباسى را سر شهوت آورد امين سه ميليون درهم نقره به وى بخشيد ، مغنّى از شادى خود را به قدم خليفه انداخته گفت : يا اميرالمؤمنين اين همه پول را به من مى بخشى ؟ خليفه در پاسخ گفت اهميتى ندارد ما اين پول را از يك ناحيه ناشناخته كشور مى گيريم. (٢)

ثروت سرسام آورى كه همه ساله از اقطار كشورهاى اسلامى به عنوان بيت المال مسلمين به دارالخلافه سرازير مى شد به مصرف هوس رانى وحق كشى خليفه وقت مى رسيد. شماره كنيزان پريوش ودختران وپسران زيبا در دربار خلفاى عباسى به هزاران مى رسيد.

وضع شيعه از انقراض دولت اموى وروى كار آمدن بنى عباس كوچك ترين تغييرى پيدا نكرد جز اين كه دشمنان بيدادگر وى تغيير اسم دادند.

شيعه در قرن سوم هجرى

با شروع قرن سوم ، شيعه نفس تازه اى كشيد وسبب آن اولا اين بودكه كتب فلسفى وعلمى بسيارى از زبان يونانى وسريانى وغير آنها به زبان عربى ترجمه شد ومردم به تعليم علوم عقلى واستدلالى هجوم آوردند. علاوه بر آن ، مأمون خليفه عباسىِ ( ١٩٥ - ٢١٨ ق ) معتزلى مذهب ، به استدلال عقلى در مذهب علاقه مند بود ودرنتيجه به تكلم استدلالى در اديان ومذاهب رواج تام وآزادى كامل داده بود وعلما ومتكلمين شيعه از اين آزادى استفاده كرده در فعاليت علمى ودر تبليغ مذهب اهل بيت

__________________

(١) قصه جسر بغداد

(٢) الاغانى ، قصه امين