خود راهى را مى خواهند بپيمايند كه اين اصل اعتقادى در آن مراعات شود وسعادت اين سر او آن سرا را تامين نمايد.

مجموع اين اعتقاد واساس ( اعتقاد در حقيقت انسان وجهان ) ومقررات متناسب با آن در مسير زندگى مورد عمل قرار مى گيرد « دين » ناميده مى شود واگر انشعاباتى در دين پيدا آيد هر شعبه را مذهب مى نامند مانند مذهب تسنن ومذهب تشيع در اسلام ومذهب ملكانى ومذهب نسطورى در مسيحيت.

بنابر آنچه گذشت هرگز انسان - اگر چه به خدا نيز معتقد نباشد - از دين ( برنامه زندگى كه بر اصل اعتقادى استوار است ) مستغنى نيست. پس دين همان روش زندگى است واز آن جدايى ندارد.

قرآن كريم معتقد است كه بشر از دين گزيرى ندارد وآن راهى است كه خداى متعال براى بشر باز كرده كه با پيمودن آن به وى برسند ؛ منتها كسانى كه دين حق ( اسلام ) را پذيرفته به راستى راه خدا را مى پيمايند وكسانى كه دين حق را نپذيرفته اند راه خدا را كج كرده عوضى گرفته اند. (١)

اسلام : اسلام در لغت به معناى تسليم وگردن گذارى است وقرآن كريم دينى را كه به سوى آن دعوت مى كند از اين روى اسلام ناميده كه برنامه كلى آن تسليم شدن انسان است به خداى جهان وجهانيان (٢) كه در اثر اين تسليم پرستش نكند جز خداى يگانه را

__________________

(١) ﴿ لَعْنَةُ اللهِ عَلَى الظَّالِمِينَ الَّذِينَ يَصُدُّونَ عَنْ سَبِيلِ اللهِ وَيَبْغُونَها عِوَجاً . ( اعراف ، آيه ٤٤ ) آگاه باشيد لعنت خدا بر ستم كاران باد كسانى كه از راه ( دين ) خدا ، مردم را بر مى گردانند وخودشان آن را كج ومعوج مى خواهند ومى پذيرند

(٢) ﴿ وَمَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ وَهُوَ مُحْسِنٌ وَاتَّبَعَ مِلَّةَ إِبْراهِيمَ حَنِيفاً . ( نساء ، آيه ١٢٥ ) كدام دين بهتراز آن است كه شخص خودش را تسليم حكم خدا كند ونيكو كار هم باشد واز آيين پاك ومعتدل ابراهيم پيروى نمايد.

﴿ قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا اللهَ وَلا نُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً وَلا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ اللهِ فَإِنْ تَوَلَّوْا فَقُولُوا اشْهَدُوا بِأَنَّا مُسْلِمُونَ . ( آل عمران ، آيه ٥٨ ) به اهل كتاب بگو بياييد در يك سخن مشترك با هم همكارى كنيم : جز خدا را عبادت نكنيم وشريكى برايش قرار ندهيم وبعضى از ما بعض ديگر را ارباب قرار ندهد اگر از اين سخن اعراض كردند به ايشان بگو : پس گواه باشيد ما تسليم حق هستيم.

﴿ يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِي السِّلْمِ كَافَّةً . ( بقره ، آيه ٢٠٨ ) اى اهل ايمان همگى داخل در مقام تسليم شويد

۲۱۲۱