با سم شهيدش كرده است (١) .

امام دهم در ايام حيات خود با هفت نفر از خلفاى عباسى. مأمون ومعتصم وواثق ومتوكل ومنتصر ومستعين ومعتز معاصر بوده است.

در عهد معتصم ، سال دويست وبيست بود كه پدر بزرگوارش در بغداد با سم درگذشت. وى در مدينه بود وبه امر خدا ومعرفى امامان گذشته به امامت رسيد وبه نشر تعاليم دينى مى پرداخت تا زمان متوكل رسيد.

متوكل در سال دويست وچهل وسه در اثر سعايت هايى كه كرده بودند يكى از امراى دولت خود را مأموريت داد كه آن حضرت را از مدينه به سامرا كه آن روز عاصمه خلافت بود جلب كند ونامه اى مهرآميز با كمال تعظيم به آن حضرت نوشته تقاضاى حركت وملاقات نمود (٢) والبته پس از ورود آن حضرت به سامرا ، در ظاهر اقداماتى به عمل نيامد ولى در عين حال آنچه مى توانست در فراهم آوردن وسايل اذيت وهتك آن حضرت كوتاهى نمى كرد وبارها به منظور قتل با هتك ، ما را احضار كرده وبه امر وى خانه اش را تفتيش نمودند.

متوكل در دشمنى با خاندان رسالت در ميان خلفاء عباسى نظير نداشت وبه ويژه با على عليه‌السلام دشمن سرسخت بود وآشكارا ناسزا مى گفت ومرد مقلدى را موظف داشت كه در بزم هاى عيش تقليد آن حضرت را در مى آورد وخليفه مى خنديد. ودر سال دويست وسى وهفت بود كه امر كرد قبه ضريح حضرت امام حسين را در كربلا وهم چنين خانه هاى بسيارى كه در اطرافش ساخته بودند ، خراب وبا زمين يك سان نمودند ودستور داد كه آب به حرم امام بستند ودستور داد زمين قبر مطهر را شخم و

__________________

(١) اصول كافى ، ج ١ ، ص ٤٩٧ - ٥٠٢ ؛ ارشاد مفيد ، ص ٣٠٧ ؛ دلائل الامامه ، ص ٢١٦ - ٢٢٢ ؛ فصول المهمه ، ص ٢٥٩ - ٢٦٥ ؛ تذكرة الخواص ، ص ٣٦٢ ومناقب ابن شهرآشوب ، ج ٤ ، ص ٤٠١ - ٤٢٠

(٢) ارشاد مفيد ، ص ٣٠٧ - ٣١٣ ؛ اصول كافى ، ج ١ ، ص ٥٠١ ؛ فصول المهمه ، ص ٢٦١ ؛ تذكرة الخواص ، ص ٣٥٩ ؛ مناقب ابن شهرآشوب ، ج ٤ ، ص ٤١٧ ؛ اثبات الوصيه ، ص ١٧٦ وتاريخ يعقوبى ، ج ٣ ، ص ٢١٧

۲۱۲۱