نكرد چنان كه آن حضرت فرمود : « هرگز على از حق وحق از على جدا نمى شوند » . (١) على عليه‌السلام روز رحلت پيغمبر اكرم سى وسه سال داشت وبا اين كه در همه فضائل دينى سرآمد ودر ميان اصحاب پيغمبر ممتاز بود ، به عنوان اين كه وى جوان است ومردم به واسطه خون هايى كه در جنگ ها پيشاپيش پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله ريخته با وى دشمنند از خلافت كنارش زدند وبه اين ترتيب دست آن حضرت از شئونِ عمومى به كلى قطع شد وى نيز گوشه خانه گرفته به تربيت افراد پرداخت وبيست وپنج سال كه زمان سه خليفه پس از رحلت پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله بود ، گذرانيد وپس از كشته شدن خليفه سوم مردم به آن حضرت بيعت نموده وبه خلافتش برگزيدند.
آن حضرت در خلافت خود كه چهار سال ونه ماه تقريباً طول كشيد سيرت پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله را داشت وبه خلافت خود صورت نهضت وانقلاب داد ، به اصلاحات پرداخت والبته اين اصلاحات به ضرر برخى از سود جويان تمام مى شد واز اين روى عده اى از صحابه كه پيشاپيش آنها ام المؤمنين « عائشه » و « طلحه » و « زبير » و « معاويه » بود ، خون خليفه سوم را دستاويز قرار داده سر به مخالفت برافراشتند وبناى شورش وآشوب گرى گذاشتند.
آن حضرت براى خوابانيدن فتنه ، جنگى با ام المؤمنين عائشه وطلحه وزبير در نزديكى بصره كرد كه به « جنگ جمل » معروف است وجنگى ديگر با معاويه در مرز عراق وشام كرد كه به جنگ « صفين » معروف است ويك سال ونيم ادامه يافت وجنگى ديگر با خوارج در نهروان كرد كه به جنگ « نهروان » معروف است وبه اين ترتيب بيشتر مساعى آن حضرت در ايام خلافت خود صرف رفع اختلاف داخلى بود وپس از كمى ، صبح روز نوزدهم ماه رمضان سال چهلم هجرى در مسجد كوفه در سر
__________________
(١) ابن شهر آشوب ، مناقب آل ابى طالب ، ( چاپ قم ) ج ٣ ، ص ٦٢ و٢١٨ ؛ غاية المرام ، ص ٥٣٩ وينابيع الموده ، ص ١٠٤
