با طوايف يهود كه در شهر واطراف آن ساكن بودند وهم چنين با قبايل نيرومند عرب آن نواحى پيمان ها بست وبه نشر دعوت اسلامى قيام فرمود وشهر يثرب به مدينة الرسول معروف شد.

اسلام روز به روز رو به توسعه وترقى پيش مى رفت ومسلمانانى كه در مكه در چنگال بيدادگرى قريش گرفتار بودند تدريجاً خانه وزندگى خود را ريخته به مدينه مهاجرت نمودند وپروانه وار به دور شمع وجود پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله گرد آمدند و « مهاجرين » ناميده شدند ؛ چنان كه ياوران يثربى آن حضرت به « انصار » شهرت يافتند.

اسلام با سرعت تمام پيشرفت مى كند ولى با اين حال بت پرستان قريش وطوايف يهود حجاز از كارشكنى وماجرا جويى هيچ گونه فروگذارى نمى كردند وبه دستيارى گروه منافقين كه در داخل جمعيت مسلمانان بودند وبه هيچ سمت خاصى شناخته نمى شدند هر روز مصيبت تازه اى براى مسلمانان به وجود مى آوردند. تا بالاخره كار به جنگ كشيد وجنگ هاى بسيارى ميان اسلام ووثنيت عرب ويهود اتفاق افتاد كه در غلب آنها پيروزى با لشگر اسلام بود. شماره اين جنگ ها به هشتاد وچند جنگ بزرگ وكوچك مى رسد ودر همه جنگ هاى بزرگ مانند جنگ بدر واحد وخندق وخيبر وغير آنها پيغمبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله شخصاً حاضر معركه جنگ مى شد ودر همه جنگ هاى خونين بزرگ وبسيارى از جنگ هاى كوچك گوى پيروزى به دست على عليه‌السلام ربوده مى شد وتنها كسى بود كه هرگز در جنگى از آن همه جنگ ها پا به عقب نگذاشت ودر همه اين جنگ ها كه در مدت ده سال پس از هجرت در گرفته از مسلمانان كمتر از دويست واز كفار كمتر از هزار تن كشته شده است.

در اثر فعاليت آن حضرت وفداكارى هاى مهاجرين وانصار در مدت ده سال پس از هجرت ، اسلام شبه جزيره عربستان را فرا گرفت ونامه هاى دعوتى به پادشاه كشورهاى ديگر مانند ايران وروم ومصر وحبشه نوشته شد.

۲۱۲۱