حضرت نبود ، وتعداد آن ها نیز اندک بود ودر صورت درگیری کشته می شدند ، در حالی که امام راضی به کشته شدن آن ها نبود. سخنان وبیاناتی که در این زمینه از آن حضرت در دست است ، این امر را نشان می دهد.

امام در بیانی ، با اشاره به این موضوع می فرماید :

... به وضع خود نظر افکندم ، نه یاوری دیدم ونه مدافع وهمکاری ، مگر اهل بیتم که دریغم آمد کشته شوند ، بنابراین چشمان پر از خاشاک را فرو بستم وهمچون کسی که استخوان در گلویش گیر کرده باشد ، آب دهان فرو بردم .... (۱)

امام به مناسبت دیگری ، در این باره فرمود :

... اگر بعد از رحلت پیامبر خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله ، عمویم حمزه وبرادرم جعفر زنده بودند ، هرگز ناگزیر به بیعت نمی شدم ، لکن به این مصیبت دچار شدم که جز دو نفر نومسلمان ، عباس وعقیل در کنارم نبودند ، از این رو دریغم آمد اهل بیتم به هلاکت برسند ، لذا چشم پر از خاشاک را فرو بستم وهمچون کسی که استخوان در گلویش گیر کرده باشد ، آب دهان فرو بردم .... (۲)

__________________

۱ ـ ... فنظرت فإذاً لیس لی رافد ولا ذابّ ولا مساعد إلاّ اهل بیتی فضننتُ بهم عن المنیه فأغضیتُ علی القذی وجرِعت ریقی علی الشجا .... (نهج البلاغه ، خطبه ۲۱۷).

۲ ـ ... ولو کان بعد رسول الله صلى‌الله‌عليه‌وآله عمّی حمزه وأخی جعفر لم أبایع کرهاً ولکنّی مُنیت برجلین حدیثی عهد بالإسلام ، العباس وعقیل ، فضَنِنْتُ بأهل بیتی عن الهلاک ، فاغضیت عینی علی القذی وجرعت ریقی علی الشجا. (ابن طاووس ، رضی الدین ، کشف المحجه لثمره المهجه ، ص ۲۴۹). گفتنی است که این فراز از سخنان امام ، بخشی از یک «منشور سیاسی» یا «بیانیه سیاسی» است که به دنبال برخی از سؤال های انحرافی از امام ، در زمان خلافت او (پس از کشته شدن محمد بن ابی بکر وسقوط مصر) در مورد موضع آن حضرت در برابر خلفاء ، حضرت آن را به منشی خود املاء فرمود واو نوشت وآن گاه طبق نقل کلینی دستور داد هر جمعه در حضور مردم خوانده شود وده نفر از یاران خاص خود را معرفی کرد که شاهد قرائت آن باشند.

این بیانیه سیاسی مفصل ، یکی از مهم ترین اسناد سیاسی معتبر آن روز است که حوادث سیاسی جامعه را در دوران سه خلیفه ، از نگاه امام روشن می سازد ، در منابع متعدد تاریخی (از آن جمله در الغارات ، ج ۱ ،

۷۵۸۱