کجاست آن چهره های در ناز ونعمت پرورش یافته که به احترامشان پرده ها می آویختند (بارگاه وپرده ودربان داشتند)؟

گور به جای آنان پاسخ داد : اکنون کرم ها بر سر خوردن آن چهره ها با هم می ستیزند!

آنان مدت درازی در دنیا خوردند وآشامیدند ، ولی امروز آنان که خورنده همه چیز بودند ، خود خوراک حشرات وکرم های گور شده اند!

چه خانه هایی ساختند تا آنان را از گزند روزگار حفظ کند ، ولی سرانجام پس از مدتی ، این خانه ها وخانواده ها را ترک گفته به خانه گور شتافتند!

چه اموال وذخائری انبار کردند ، ولی همه آن ها را ترک گفته رفتند وآن ها را برای دشمنان خود واگذاشتند!

خانه ها وکاخ های آباد آنان به ویرانه ها تبدیل شد وساکنان آن ها به سوی گورهای تاریک شتافتند! (۱)

تأثیر کلام امام چندان بود که متوکل به سختی گریست ، چنان که ریشش تر شد. دیگر مجلسیان نیز گریستند. متوکل دستور داد بساط شراب را جمع کنند وچهارهزار درهم به امام تقدیم کرد وآن حضرت را با احترام به منزل بازگرداند! (۲)

__________________

۱ ـ باتوا علی قُلل الجبال تحرسهم

غُلب الرجال فما اغنتهم القلل

واستنزلوا بعد عزّ عن معاقلهم

فاودعوا حفراً یا بئس ما نزلوا

ناداهم صارخ من بعد ما قبروا

أین الأسرّه والتیجان والحلل؟

این الوجوه الّتی کانت منعمه

من دونها تضرب الأستار والکلل؟

فافصح القبر عنهم حین ساء لهم

تلک الوجوه علیها الدود یقتتل

قد طالما اکلوا دهراً وما شربوا

فاصبحوا بعد طول الأکل قد أُکلوا

وطالما عمّروا دوراً لتحصنهم

ففارقوا الدور والأهلین وانتقلوا

وطالما کنزوا الأموال وادّخروا

فخلفوها علی الأعداء وارتحلوا

اضحت منازلهم قفراً معطّله

وساکنوها إلی الاجداث قد رحلوا

۲ ـ مسعودی ، مروج الذهب ، ج ۴ ، ص ۱۱ ؛ شبلنجی ، نورالأبصار ، ص ۱۶۶ ؛ سبط ابن جوزی ، تذکره الخواص ، ص ۳۶۱ ؛ ابن خلکان ، وفیات الأعیان ، تحقیق : دکتر احسان عباس ، ج ۳ ، ص ۲۷۲ ؛ قلقشندی ، مآثر الأنافه فی معالم الخلافه ، ج ۱ ، ص ۲۳۲. در منابع تاریخی ، در تعداد ابیات وجملات آن اندکی تفاوت وجود دارد.

۷۵۸۱