من گفتم : از مچ دست.
گفت : دلیل آن چیست؟
گفتم : چون منظور از دست در آیه تیمم : «... فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَاَیْدِیْکُمْ ...» (۱) : «صورت ودست هایتان را مسح کنید» ، تا مچ دست است.
گروهی از فقها در این مطلب با من موافق بودند ومی گفتند : دست دزد باید از مچ قطع شود ، ولی گروهی دیگر گفتند : لازم است از آرنج قطع شود ، وچون معتصم دلیل آن را پرسید ، گفتند : منظور از دست درآیه وضو : «... فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَاَیْدِیَکُمْ إلیَ الْمَرافِقِ ...» (۲) : «صورت ها ودست هایتان را تا آرنج بشویید» تا آرنج است.
آن گاه معتصم رو به محمد بن علی (امام جواد) کرد وپرسید : نظر شما در این مسئله چیست؟
گفت : این ها نظر دادند ، مرا معاف بدار.
معتصم اصرار کرد وقسم داد که باید نظرتان را بگویید.
محمد بن علی گفت : چون قسم دادی نظرم را می گویم. این ها در اشتباهند ، زیرا فقط انگشتان دزد باید قطع شود وبقیه دست باید باقی بماند.
معتصم گفت : به چه دلیل؟
گفت : زیرا رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله فرمود : سجده بر هفت عضو بدن تحقق می پذیرد : صورت (پیشانی) ، دو کف دست ، دو سر زانو ، ودو پا (دو انگشت بزرگ پا). بنابراین اگر دست دزد از مچ یا آرنج قطع شود ، دستی برای او نمی ماند تا سجده نماز را به جا آورد ، ونیز خدای متعال می فرماید :
«وَاَنَّ الْمَساجِدَ للّهِ فَلا تَدْعُوا مَعَ اللّهِ أحَداً» (۲) : «سجده گاه ها (هفت عضوی که سجده بر آن ها انجام می گیرد) از آن خداست ، پس ، هیچ کس را همراه وهمسنگ با خدا مخوانید (وعبادت
__________________
۱ ـ سوره مائده : آیه ۶. ۲. همان.
۲ ـ سوره جن : آیه ۱۸.
