این شگرد تبلیغی از طرف «حسین بن قیاما» (ودیگر پیروان واقفیه) منحصر به این مورد نبوده است ، بلکه این معنا به مناسبت های مختلف ودر موارد گوناگون تکرار می شده وامام رضا عليه‌السلام همواره سخنان ودلایل آنان را رد می کرده است (۱) ، تا آن که تولد حضرت جواد به این سمپاشیها خاتمه داد وموضع امام وشیعیان که از این نظر در تنگنا قرار گرفته بودند ، تقویت گردید واعتبار ووجهه تشیّع بالا رفت. (۲)
وسوسه های واقفیه ودشمنان خاندان امامت در این مورد ، به حدی بود که حتی پس از ولادت حضرت جواد که واقفیه را خلع سلاح کرد ، گروهی از خویشان امام رضا عليه‌السلام طبعاً بر اساس حسدورزی ها وتنگ نظری ها گستاخی را به جایی رساندند که ادعا کردند که حضرت جواد ، فرزند علی بن موسی نیست!!
آنان در این تهمت ناجوانمردانه ودور از اسلام ، برای مطرح کردن اندیشه های پنهانی خویش ، جز شبهه عوام فریبانه عدم شباهت میان پدر وفرزند از نظر رنگ چهره! چیزی نیافتند وگندمگونی صورت حضرت جواد را بهانه قرار داده گفتند : در میان ما ، امامی که گندمگون باشد ، وجود نداشته است! امام هشتم فرمود : او فرزند من است. آنان گفتند : پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله با قیافه شناسی داوری کرده است (۳) ، باید بین ما وتو قیافه شناسان داوری کنند. حضرت (ناگزیر)
__________________
۱ ـ علی بن عیسی اربلی ، همان کتاب ، ص ۱۴۲ ؛ تستری ، همان کتاب ، ص ۳۱۶ ؛ کلینی ، همان کتاب ، ص ۳۲۱ ؛ طوسی ، اختیار معرفه الرجال (معروف به رجال کشّی) ، تصحیح وتعلیق : حسن مصطفوی ، ص ۵۵۳ ، حدیث شماره ۱۰۴۵.
۲ ـ قزوینی ، سید کاظم ، الإمام الجواد من المهد إلی اللحد ، ص ۳۳۷.
۳ ـ معتبر شناخته شدن قیافه شناسی از طرف پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله ادعائی بود که صرفاً از طرف آنان مطرح شد وهرگز به معنای تأیید آن از طرف امام رضا عليه‌السلام نبود واگر حضرت به این پیشنهاد تن در داد ، یا از روی ناگزیری ویا به این دلیل بود که می دانست این کار در نهایت ، به روشن شدن واقعیت واثبات پوچی ادعای آنان تمام می شود.
قیافه شناسان کسانی بودند که از روی شباهت اندام ، نسب اشخاص را تعیین می کردند. قیافه شناسی نزد اعراب جایگاه مهمی داشت. علمای امامیه تعلیم وتعلّم وگرفتن مزد در قِبال انجام دادن این عمل را حرام
