دعوت کن ودر این صورت مذمتی برمن نخواهد بود. (۱)

(این مناظره با قرار قبلی ترتیب یافت وامام عليه‌السلام در آن مجلس سلیمان را سخت در تنگنا قرار داد وتمام راه های جواب را بر او بست وضعف وناتوانی او را آشکار ساخت).

شاهد دیگر ، حدیثی است که از خود امام علی بن موسی الرضا نقل شده است. هنگامی که مأمون مجالس بحث ومناظره تشکیل می داد ، وشخصاً در مقابل مخالفان اهل بیت عليهم‌السلام به بحث می نشست وامامت امیرمؤمنان علی عليه‌السلام وبرتری او را بر تمام صحابه روشن می ساخت تا به امام علی بن موسی الرضا عليه‌السلام تقرب جوید ، امام عليه‌السلام به افرادی از یارانش که مورد وثوق بودند ، چنین فرمود :

«فریب سخنان او را نخورید ، به خدا سوگند هیچ کس جز او مرا به قتل نمی رساند ، ولی چاره ای جز صبر ندارم تا دوران زندگیم به سر آید»! (۲)

البته مأمون حق داشت که این گونه با کمال صراحت از مکتب امیرمؤمنان علی عليه‌السلام دفاع کند ، زیرا از یک سو شعار نخستین حکومت عباسیان شعار «الرضا من آل محمد» بود وبه برکت آن توانسته بودند روی کار آیند واز سوی دیگر ستون فقرات لشگر ورجال حکومتش را ایرانیان تشکیل می دادند که عاشق مکتب اهل بیت عليهم‌السلام بودند وبرای حفظ آن ها راهی جز این نداشت.

به هر حال تعبیرات امام عليه‌السلام در حدیث فوق به خوبی نشان می دهد که مأمون در برنامه هایش درمورد جلسات مناظره صداقتی نداشت ، چنان که ابوصلت ، پیشکار امام ، در این باره می گوید :

«... از آن جا که امام در میان مردم به علت فضائل وکمالات معنوی خود محبوبیت روزافزون می یافت ، مأمون برآن شد که علمای کلام را از هر نقطه کشور فراخواند ، تا در مباحثه ، امام را به موضع عجز اندازند وبدین وسیله مقامش از نظر دانشمندان پایین بیاید ، وعامه مردم نیز پی به

__________________

۱ ـ صدوق ، عیون اخبار الرضا عليه‌السلام ، ج ۱ ، ص ۱۷۹ ؛ مجلسی ، بحارالأنوار ، ج ۴۹ ، ص ۱۷۷.

۲ ـ صدوق ، همان کتاب ، ج ۲ ، ص ۱۸۵ ؛ مجلسی ، همان کتاب ، ص ۱۸۹.

۷۵۸۱