سرزمین های ناشناخته وکاوش نیافته ای وجود خواهد داشت.
گذشته از این ، غالب آثاری که در باب پیشوایان نگارش یافته ، از قبیل فضائل نگاری ، مناقب نویسی وگردآوری معجزات وکرامات ، وبالأخره نقل حوادث زندگی آنان به صورت خشک وبه دور از تحلیل است ودر این میان ، تعداد کتاب های تحلیلی ای که بتواند پژوهش گران کنجکاو امروزی را اشباع کند ، انگشت شمار است وبعضی از آن ها ، از نظر طرز نگارش وقلم در حد انتظار نیست. البته ، در زبان عربی واحیاناً فارسی ، حق مطلب درباره برخی از پیشوایان مانند امیرمؤمنان علی عليه‌السلام ویا سالار شهیدان حسین بن علی عليهما‌السلام تا حدودی اداء شده است ، اما درباره اکثر پیشوایان ، خلأ وجود یک تحقیق عمیق وجامع ، محسوس است.
مع الأسف باید به این حقیقت تلخ اذعان کرد که این ، تنها مردم عادی نیستند که از سیره سیاسی واخلاقی وعلمی حضرت جواد عليه‌السلام ویا حضرت هادی عليه‌السلام وحضرت عسکری عليه‌السلام اطلاع ندارند ، بلکه غالب گویندگان ونویسندگان نیز در این زمینه ها فاقد اطلاعات کافی اند.
در عصر حاضر ، که نسل جوان وتحصیل کرده ، خواهان آگاهی بیش تری از زندگانی سیاسی ، اخلاقی واجتماعی پیشوایان است ، لازم است نویسندگان ما به این موضوع توجه بیش تری کنند ، زیرا :
اوّلاً ، آن چه در تاریخ زندگانی پیامبر اسلام صلى‌الله‌عليه‌وآله وائمه معصومین عليهم‌السلام برای ما مهم وآموزنده است ، شناخت خود زندگانی ورفتار آن ها نیست ، بلکه شناخت نوع زندگی وسبک رفتار اجتماعی آن بزرگواران وچگونگی موضع گیری اجتماعی وسیاسی وشیوه فعالیت های فرهنگی آن هاست. اگر می بینیم که از قرون نخستین ظهور اسلام ، دانشمندان ومورخان اسلام ، تاریخ زندگانی پیامبر اسلام را به عنوان «سیره النبی» نوشته اند ، نکته اش همین است ، زیرا آن چه از زندگانی ودعوت وتبلیغ آن حضرت برای ما الگو وآموزنده است ، اصل حرکت
