امام است. شواهد این امر در تاریخ زندگانی درخشان او به قدری زیاد است که در این بحث فشرده نمی گنجد ونیازی به اثبات ندارد.
۴. معیار مورد تأکید علی عليه‌السلام در انتخاب کارگزاران ونمایندگان حکومت ، تقوا ، سابقه ، توانایی مدیریت ، پایبندی به ارزش های دینی وسایر ملاک های شایسته سالاری بود. (۱) وآن چه هرگز برای آن حضرت در انتخاب مدیران ومسؤولان ، مطرح نبود ، ملاک خویشاوندی وقوم گرایی بود. چنان که در میان ۵۱ نفر (۲) نماینده وکارگزار حضرت در مناطق متعدد ومأموریت های مختلف ، چهره هایی از مهاجران ، انصار ، یمنی ها ، نزاری ها ، هاشمی ، غیر هاشمی ، عراقی ، حجازی ، پیر وجوان به چشم می خورد ، اما در لیست این کارگزاران کسی به نام حسن وحسین ومحمد بن حنفیه وعبدالله بن جعفر (همسر حضرت زینب ، دختر امام) به چشم نمی خورد! با آن که آنان ، هم از نظر سنی وهم از نظر شایستگی ، امکان پذیرش مسؤولیت ومدیریت را داشتند ودر مواقع خطر وجنگ نیز ایفای نقش می کردند ، اما حضرت پرهیز داشت که بستگانش را در امور دولتی دخالت دهد.
۵. امام بر خلاف بسیاری از زمام داران بشری در گذشته وحال ، «هدف» را توجیه گر «وسیله» نمی دانست وبرای رسیدن به مقاصد خویش (که مقاصد عالی ومقدس بود) ، استفاده از هر وسیله را جایز نمی شمرد. چنان که در پاسخ برخی از خیرخواهان که پیشنهاد کردند حضرت تقسیم یکسان بیت المال را موقتاً به تأخیر انداخته مثل معاویه به اشراف وبزرگان سهم بیش تری داده با جلب رضایت آنان حکومت نوپای خود را تقویت کند ; فرمود :
آیا از من می خواهید که با ظلم وستم در مورد افرادی که بر آن ها حکومت می کنم ، پیروزی را به دست آورم؟! ، به خدا سوگند تا دنیا دنیا است ، چنین کاری نمی کنم ، اگر
__________________
۱ ـ نبی الله فضلعلی ، نقش کارگزاران در تثبیت وتضعیف حکومت امیرالمؤمنین عليه‌السلام (پایان نامه) راهنما : مهدی پیشوایی ، ص ۲۸ ۳۲.
۲ ـ همان ، ص ۲۰۲ ۲۰۳.
