هر سلولى يک سيستم کوچک هدفمند است و مجموعه‌اى از سلولها عضوى را پديد مى‌آورند که سيستم بزرگتر هدفمندى است و مجموعه سيستم هاى گوناگون و در هم پيچيده، سيستم کلى و هدفمند بدن را تشکيل مى‌دهند. اما کار به همين جا خاتمه نمى‌يابد بلکه سيستمهاى بى شمار از موجودات جاندار و بى جان، يک سيستم عظيم کران ناپيدا را تشکيل مى‌دهند بنام جهان طبيعت که تحت تدبير حکيمانه واحدى با کمال نظم و انسجام، اداره مى‌شود.
«ذلِكُمُ اللّهُ فَأَنّى تُؤْفَكُونَ(١)».
بديهى است هر قدر دانش بشر، گسترش يابد و قوانين و روابط پديده هاى طبيعى، بيشتر کشف شود اسرار و حکمتهاى آفرينش، بيشتر آشکار مى‌گردد. ولى تأمل در همين پديده هاى ساده و نشانه هاى روشن، براى دلهاى پاک و ناآلوده، کفايت مى‌کند.
پرسش
١- راههاى مختلف خداشناسى و ويژگيهاى آنها را بيان کنيد.
٢- راه ساده خداشناسى چيست؟ و چه ويژگيهايى دارد؟
٣- نشانه هاى هدفمندى پديده ها را شرح دهيد.
٤- شکل منطقى دليل نظم را بيان کنيد.
__________________
١. سوره انعام، آيه ٩٥.
