= سيصد و نه سال قمرى) خواب باشند و سپس بيدار شوند تأثير خاصّى در توجه انسان به امکان معاد و رفع استبعاد آن خواهد داشت زيرا هر خواب رفتنى شبيه مردن است «النومُ اخُ الموت» و هر بيدار شدنى شبيه زنده شدن پس از مرگ، ليکن در خوابهاى عادى، اَعمال زيستى (بيولوژيک) بدن، بطور طبيعى ادامه مى‌يابد و بازگشت روح، تعجّبى را برنمى انگيزد اما بدنى که سيصد سال از موادّ غذائى، استفاده نکند مى‌بايست طبق نظام جارى در طبيعت، بميرد و فاسد شود و آمادگى خود را براى بازگشت روح، از دست بدهد. پس چنين حادثه خارق العاده‌اى مى‌تواند توجّه انسان را به ماوراى اين نظام عادى، جلب کند و بفهمد که بازگشت روح به بدن، هميشه در گروى فراهم بودن اسباب و شرايط عادى و طبيعى نيست. پس حيات مجدّد انسان هم هر چند برخلاف نظام مرگ و زندگى در اين عالم باشد، امتناعى نخواهد داشت و طبق وعده الهى، تحقق خواهد يافت.

ج- زنده شدن حيوانات. قرآن کريم هم چنين به زنده شدن غيرعادىِ چند حيوان اشاره مى‌کند که از جمله آنها زنده شدن چهار مرغ به دست حضرت ابراهيم(ع)(١) و زنده شدن مَرکب سوارى يکى از پيامبران است که به داستان آن، اشاره خواهد شد. و هنگامى که زنده شدن حيوانى ممکن باشد زنده شدن انسان هم ناممکن نخواهد بود.

د- زنده شدن بعضى از انسانها در همين جهان. از همه مهمتر، زنده شدن بعضى از انسانها در همين جهان است که قرآن کريم، چند نمونه از آنها را يادآور مى‌شود. از جمله، داستان يکى از انبياى بنى اسرائيل است که در سفرى عبورش به مردمى افتاد که هلاک و متلاشى شده بودند و ناگهان به ذهنش خطور کرد که چگونه اين مردم، دوباره زنده خواهند شد! خداى متعال جان او را گرفت و بعد از يک صد سال دوباره زنده‌اش ساخت و به وى فرمود: چه مدت در اين مکان، توقّف کرده اى؟ او که گويا از خوابى برخاسته است گفت: يک روز يا بخشى از روز!

خطاب شد: بلکه تو يک صد سال در اينجا مانده اى! پس بنگر که از يک سوى، آب و نانت سالم مانده، و از سوى ديگر، مرکب سواريت متلاشى شده است! اکنون بنگر که ما چگونه استخوانهاى اين حيوان را بر روى هم سوار مى‌کنيم و دوباره گوشت بر آنها مى‌پوشانيم و آنرا

__________________

١. سوره بقره، آيه ٢٦.

۵۱۱۳