بلا و امتحان

حدود بيست مرتبه در قرآن از مساله آزمايش الهی سخن به ميان آمده است، اين آزمايش جهت آگاهی خداوند از وضع ما نيست زيرا خداوند از ابتدا بر همه چيز آگاه است بلکه آزمايش جنبه پرورشی دارد يعنی آزمونهای الهی وسيله تکامل و پرورش روح و جسم انسان و از طرف ديگر استحقاق پاداش و کيفر بعد از امتحان است.

وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِنَ الْخَوْفِ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِنَ الْأَمْوَالِ وَالْأَنْفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ «قطعا شما را با چيزی از ترس، گرسنگی، زيان مالی و جانی و کمبود ميوه ها آزمايش می کنيم و بشارت ده صابران و استقامت کنندگان را».(١)

وَنَبْلُوكُمْ بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً وَإِلَيْنَا تُرْجَعُونَ «ما شما را با بديها و نيکيها آزمايش می کنيم و سر انجام به سوی ما باز می گرديد».(٢)

از امير المومنين عليه‌السلام چنين نقل شده: ...وَ لَكِنَّ اللَّهَ يَخْتَبِرُ عِبَادَهُ بِأَنْوَاعِ الشَّدَائِدِ وَ يَتَعَبَّدُهُمْ بِأَنْوَاعِ الْمَجَاهِدِ وَ يَبْتَلِيهِمْ بِضُرُوبِ الْمَكَارِه‏ «ولی خداوند بندگانش را به انواع شدايد و سختيها می آزمايد و با اقسام مشکلات به عبادت فرا می خواند و به انواع گرفتاريها مبتلا می نمايد».(٣)

خلاصه و نتيجه فلسفه مصائب

بسياری از اشکالات در مورد عدل به خاطر جهل و درک نکردن

__________________

(١) سوره بقره، آيه ١٥٥.

(٢) سوره انبياء، آيه ٣٥.

(٣) نهج البلاغه، خطبه ١٩٢.