سوال در مورد عموميت مجازات

از نظر قرآن و روايات و شواهد تاريخی بسياری از مصائب و بلاها جنبه مجازات و کيفر دارد، سوالی که مطرح می شود اين است که اقوام گرفتار عذاب و مجازات از دو طبقه ظالم و مظلوم، مومن و کافر بودند چرا همه گرفتار عذاب شده و هلاک شدند؟

جواب: از ديدگاه اسلام مصائب و گرفتاريهای مظلومين و يا مومنين به خاطر ترک نمودن نهی از منکر و مبارزه نکردن با فساد و ظالمين است، وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً «بپرهيزيد از فتنه ايکه آثارش فقط برای ستمگران نيست بلکه همه را می گيرد» (١)

قال رسول الله صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : لَتَأْمُرُنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ لَتَنْهُنَّ عَنِ الْمُنْكَرِ، أَوْ لَيَعُمَّنَّكُمْ عِقَابُ اللَّه«حتما امر به معروف و نهی از منکر کنيد و گرنه عذاب عمومی خداوند شما را فرا می گيرد». (٢)

سوال ديگر اينکه: گاهی ستمگران و گنهکاران را می بينيم وضع زندگی دنيوی آنها خيلی خوب است و هيچ گرفتاری و عذابی بر آنها نيست و در مقابل انسانهای شايسته و مومنی را گرفتار می بينيم.

جواب: از آيات و روايات استفاده می شود که نعمتها و مهلتها برای ستمگران و گنهکاران موجب شدت عذاب آنهاست: وَلَا يَحْسَبَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا أَنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ خَيْرٌ لِأَنْفُسِهِمْ إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ «هرگز گمان نکنند کسانيکه کافر شدند مهلتی که به آنها داده ايم خير آنهاست ما به آنها ملهت داديم تا گناهانشان را بيشتر کنند و برای آنها

__________________

(١) سوره انفال، آيه ١٥.

(٢) وسائل الشيعه، جلد ١١، صفحه ٤٠٧.

۲۳۷۱