اينها از ويژگيهای ممکنات است و موجب نياز و احتياج بوده و خداوند از آنها منزه است. در نتيجه خداوند متعال نه جسم است و نه ديده می شود (گروهی از اهل تسنن می گويند خداوند روز قيامت تجسم پيدا کرده و ديده می شود در اين زمينه مطالبی از آنها نقل شده که مضحک است و با هيچ منطقی سازگار نيست).
از امام رضا عليهالسلام نقل شده که فرمودند: إِنَّهُ لَيْسَ مِنَّا مَنْ زَعَمَ أَنَّ اللَّهَ جِسْمٌ نَحْنُ مِنْهُ بِرَاءٌ فِي الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة «کسی که گمان کند خداوند متعال جسم است از ما نيست و ما در دنيا و آخرت از او بيزاريم».(١)
بي محل است و در همه جا هست
شناختن يک وجود مجرد از ماده برای انسانهائيکه هميشه در زندان عالم ماده اسيرند و به آن خو گرفته اند بسيار مشکل است و نخستين گام در شناختن خداوند منزه شمردن او از ويژگيهای مخلوقات است و تا خداوند را بی مکان و بی محل ندانيم او را به درستی نشناخته ايم اصولا محل و مکان داشتن لازمه جسمانی بودن است و قبلا بيان کرديم که خداوند جسم نيست.
در هم جا هست
وَلِلَّـهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ فَأَيْنَمَا تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّـهِ إِنَّ اللَّـهَ وَاسِعٌ عَلِيمٌ «مشرق و مغرب از آن خدا است و به هر سو رو کنيد خدا آنجاست خداوند بی نياز و داناست».(٢)
__________________
(١) توحيد صدوق، باب ٦، حديث ٢٠.
(٢) سوره بقره، آيه ١١٥.