قلب مسئول است) فرمودند: سوال می شود از آنچه گوش شنيده و از آنچه چشم ديده و از آنچه که قلب دلبستگی پيدا کرده است). (١)

عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّه‏ عليه‌السلام قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّه‏ صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم أَنَا أَوَّلُ قَادِمٍ عَلَى اللَّهِ ثُمَّ يَقْدَمُ عَلَيَّ كِتَابُ اللَّهِ ثُمَّ يَقْدَمُ عَلَيَّ أَهْلُ بَيْتِي ثُمَّ يَقْدَمُ عَلَيَّ أُمَّتِي فَيَقِفُونَ فَيَسْأَلُهُمْ مَا فَعَلْتُمْ فِي كِتَابِي وَ أَهْلِ بَيْتِ نَبِيِّكُم‏‏ (از امام صادق عليه‌السلام نقل شده که رسول خدا صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمودند: من اولين کسی هستم که به پيشگاه خداوند حاضر می شوم سپس کتاب خدا (قرآن) بر من وارد می شود و آنگاه اهل بيتم و سپس امتم بر من وارد می شوند آنها می ايستند و خداوند از آنها می پرسد با کتاب من و اهلبيت پيغمبرتان چه کرديد؟). (٢)

عن الکاظم عن آبائه علیهم‌السلام قال: قال رسول الله صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم : لَا تَزُولُ قَدَمُ عَبْدٍ يَوْمَ الْقِيَامَةِ حَتَّى يُسْأَلَ عَنْ أَرْبَعٍ: عَنْ جَسَدِهِ فِيمَا أَبْلَاهُ، وَ عَنْ عُمُرِهِ فِيمَا أَفْنَاهُ، عَنْ مَالِهِ مِمَّا اكْتَسَبَهُ وَ فِيمَا أَنْفَقَهُ، وَ عَنْ حُبِّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ (امام کاظم عليه‌السلام از پدرانشان نقل کرده که رسول خدا فرمودند: در قيامت هيچ بنده ای قدم از قدم بر نمی دارد تا از چهار چيز بازپرسی شود از عمرش که در چه راهی صرف کرده و از جوانيش که در چه راهی آنرا از دست داده؟ و از مالش که از کجا آورده و در چه راهی مصرف کرده؟ و از محبت ما اهلبيت). (٣)

محاسبه حق الناس در روز قيامت

از مواردی که محاسبه اش بسيار سخت و دقيق است حقوقی است که مردم بر يکديگر دارند اين حقوق را تا صاحب حق نبخشد خداوند نمی بخشد احاديث بسياری در اين مورد آمده است که به بعضی از آنها

__________________

(١) همان منبع.

(٢) بحار الانوار، جلد ٧، صفحه ٢٦٥.

(٣) بحار الانوار، جلد ٧، صفحه ٢٥٨.

۲۳۷۱