می گويد: ای فرزند آدم همانا من بر آنچه که در من واقع می شود شاهد هستم پس توشه ات را از من بگير زيرا اگر خورشيد طلوع کرد ديگر نمی توانی کار خوبی در من زياد کنی و نمی توانی از گناهی در من باز گردی و همين فرياد را روز دارد وقتی که شب گذشت).(١)

٦ ـ اعضاء و جوارح انسان: يَومَ تَشهَدُ عَلَيهِم أَلسِنَتُهُم وَأَيديهِم وَأَرجُلُهُم بِما كانوا يَعمَلونَ (روزيکه زبانها و دستها و پاهای مردم بر آنها گواهی می دهد) (٢)، اليَومَ نَختِمُ عَلىٰ أَفواهِهِم وَتُكَلِّمُنا أَيديهِم وَتَشهَدُ أَرجُلُهُم بِما كانوا يَكسِبونَ (روزيکه بر لبها مهر می زنيم و دستها و پاهايشان به آنچه عمل کردند گواهی می دهد) (٣)، شَهِدَ عَلَيهِم سَمعُهُم وَأَبصارُهُم وَجُلودُهُم بِما كانوا يَعمَلونَ (روز قيامت گوش و چشم و پوستهايشان به آنچه عمل کرده اند شهادت می دهند). (٤)

٧ ـ حضور خود عمل (تجسم عمل که فوق شهادت است): يَومَئِذٍ يَصدُرُ النّاسُ أَشتاتًا لِيُرَوا أَعمالَهُم * فَمَن يَعمَل مِثقالَ ذَرَّةٍ خَيرًا يَرَهُ * وَمَن يَعمَل مِثقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ (در آنروز مردم به صورت گروههای مختلف از قبرها خارج می شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود، پس هر کس ذره ای کار خوب کرده آنرا می بيند و هر کس ذره ای کار بد کرده آنرا می بيند)(٥)، وَوَجَدوا ما عَمِلوا حاضِرًا وَلا يَظلِمُ رَبُّكَ أَحَدًا (و همه اعمال خود را حاضر می بينند و پروردگارت به احدی ظلم نمی کند) (٦)، يَومَ تَجِدُ كُلُّ نَفسٍ ما عَمِلَت مِن خَيرٍ مُحضَرًا وَما عَمِلَت مِن سوءٍ تَوَدُّ لَو أَنَّ بَينَها وَبَينَهُ أَمَدًا بَعيدًا

__________________

(١) بحار الانوار، جلد ٧، صفحه ٣٢٥.

(٢) سوره نور، آيه ٢٤.

(٣) سوره يس، آيه ٦٥.

(٤) سوره فصلت، آيه ٢٠.

(٥) سوره زلزال، آيه ٦ تا آخر.

(٦) سوره کهف، آيه ٤٩.

۲۳۷۱