دنيا (جهان برزخ) را می بيند، نتيجه اعمالش آشکار گشته و دست خود را خالی از حسنات و پشت خود را سنگين از بار گناهان می بيند، به شدت از گذشته خويش پشيمان شده و تقاضای بازگشت برای جبران گذشته می کند، حَتّىٰ إِذا جاءَ أَحَدَهُمُ المَوتُ قالَ رَبِّ ارجِعونِ * لَعَلّي أَعمَلُ صالِحًا فيما تَرَكتُ كَلّا إِنَّها كَلِمَةٌ هُوَ قائِلُها (زمانی که مرگ يکی از آنها می رسد می گويد پروردگار من مرا باز گردانيد شايد آنچه ترک کردم جبران کرده وعمل صالحی انجام دهم، به او می گويند چنين نيست اين سخنی است که او می گويد). (١)

يعنی اين سخن را به زبان می گويد و اگر برگردد اعمالش چون گذشته است همانگونه که وقتی مجرمان گرفتار مجازات می شوند چنين می گويند ولی وقتی گرفتاری يا مجازات بر طرف شد غالبا اعمال قبل را تکرار می کنند.

وَ قَالَ لُقْمَانُ لِابْنِهِ: يَا بُنَيَّ إِنَّ الدُّنْيَا بَحْرٌ عَمِيقٌ وَ قَدْ هَلَكَ فِيهَا عَالَمٌ كَثِيرٌ فَاجْعَلْ سَفِينَتَكَ فِيهَا الْإِيمَانَ بِاللَّهِ وَ اجْعَلْ زَادَكَ فِيهَا تَقْوَى اللَّهِ وَ اجْعَلْ شِرَاعَهَا التَّوَكُّلَ عَلَى اللَّهِ فَإِنْ نَجَوْتَ فَبِرَحْمَةِ اللَّهِ وَ إِنْ هَلَكْتَ فَبِذُنُوبِكَ وَ أَشَدُّ سَاعَاتِهِ يَوْمَ يُولَدُ وَ يَوْمَ يَمُوتُ وَ يَوْمَ يُبْعَث‏.... (جناب لقمان به فرزندش فرمود: ای فرزند عزيزم همانا دنيا دريای عميقی است و افراد زيادی در آن غرق شدند پس قرار بده کشتی خودت را در دنيا ايمان به خدا و توشه خودت را پرهيزکاری و بادبان آنرا توکل بر خدا پس اگر نجات پيدا کردی به رحمت خداوند است و اگر هلاک شدی به گناهان توست و سخت ترين ساعات انسان روزی است که به دنيا می آيد و روزی که می ميرد و روزی که مبعوث می شود). (٢)

__________________

(١) سوره مومنون، آيه ٩٩ و ١٠٠.

(٢) بحار الانوار، جلد ٦، صفحه ٢٥٠.