وادی بلاء سلام بر شما ای رو پوشيدگان از دنيا) آنگاه روح مرده ای جواب سلامش را داد و گفت هر چه می خواهی بپرس، سلمان پرسيد آيا اهل بهشتی يا دوزخ؟ گفت خداوند مرا مشمول عفو قرار داده و اهل بهشتم سلمان از چگونگی مرگش و اوضاع و احوال بعد از مرگ پرسيد و او همه را جواب گفت و به دنبال آن سلمان از دنيا رفت. (١)

وقتی حضرت امير المومنين عليه‌السلام از جنگ صفين بر می گشتند در کنار قبرستانی که پشت شهر کوفه قرار داشت ايستاده و رو به قبرها نموده فرمودند: ای ساکنان قبرهای وحشتناک و تاريک ... شما پيشرو اين قافله بوديد و ما به دنبال شما می آئيم اما خانه های شما به دست ديگران افتاده و همسران شما ازدواج کردند و اموال شما تقسيم شد، اينها خبرهای ما، نزد شما چه خبر؟ ثُمَّ الْتَفَتَ إِلَى أَصْحَابِهِ فَقَالَ لَوْ أُذِنَ لَهُمْ فِي الْكَلَامِ لَأَخْبَرُوكُمْ أَنَّ خَيْرَ الزَّادِ التَّقْوى‏ (سپس به سوی اصحابش نظر افکنده و فرمودند: بدانيد اگر ايشان اجازه سخن داشتند به شما خبر می دادند که: بهترين توشه تقوی و پرهيزکاری است). (٢)

تمرين:

١ ـ قرآن درباره بقاء روح چه می گويد آيه ای بيان کنيد؟

٢ ـ دلائل عقلی استقلال روح را بيان کنيد؟

٣ ـ يکی از دلائل نقلی بقاء روح را بيان فرمائيد؟

__________________

(١) بحار الانوار، جلد ١، معاد فلسفي، صفحه ٣١٥.

(٢) نهج البلاغه فيض السلام، کلمات قصار، حکمت ١٢٥.

۲۳۷۱